Ben jij ook zo zeldzaam?
Ben jij iemand die het vreselijk moeilijk vindt om vakantie op te nemen? Die ’s avonds wel graag op tijd naar huis wil, maar het gewoonweg niet aandurft ‘omdat alles anders in de soep zou lopen’? Weet jij niemand te noemen die jouw werk zou kunnen overnemen? En zie je het zwart in voor jouw organisatie als jij ooit uit dienst gaat? Dan ben jij een sneeuwluipaard.
Zonder jou kan het bedrijf wel opdoeken
Sneeuwluipaarden zijn prachtige dieren en… uniek in hun soort. Ze zijn heel zeldzaam: als je er eentje ziet, ben je een geluksvogel. Mogelijk voel jij je soms als een sneeuwluipaard. Jouw kennis en vaardigheden zijn zo uniek, dat jij op de lijst van bedreigde medewerkersoorten zou moeten komen te staan. Bij jou geldt: van kennis- en vaardighedenvoortplanting binnen de organisatie is geen sprake. Als jouw lijf en jouw brein straks zijn uitgecheckt, blijft er niets over dan een leeg bureau.
Sneeuwluipaarden lopen door drukte achter hun eigen staart aan
Sneeuwluipaarden in een organisatie hebben het knap lastig. Ze rusten zelden, voelen zich enorm verantwoordelijk voor het bewaken van hun territorium en hebben hierdoor te weinig tijd voor het opvoeden van de welpjes. Zo ontstaat een vicieuze cirkel: door hun gedrag maken ze het nog drukker voor zichzelf. Ze nemen geen tijd voor ontspanning, wat concentratieproblemen (en hiermee mogelijk ook minder goed afgewogen beslissingen) in de hand werkt. Ze maken zichzelf onmisbaar doordat zij hun ervaringen onvoldoende delen, wat de druk nog eens extra verhoogt. En vaak hebben ze zoveel op hun bordje liggen, dat klanten beginnen te piepen en projecten beginnen te kraken.
Gevolg: het wordt alleen nog maar drukker aan het bureau en in het hoofd van de sneeuwluipaard.
Red de sneeuwluipaard en denk eens aan het volgende:
- Allereerst is er de vraag of de sneeuwluipaard wel zo uniek is, zich mogelijk alleen uniek ‘voelt’. Misschien is hij gewoon een kater in disguise, zonder dat hij zich hiervan bewust is. Een open dialoog hierover is noodzakelijk, echter niet te onderschatten: een ontmantelde sneeuwluipaard kan van zich afbijten. Hij ontleent immer zijn status en hiermee een deel van zijn ego aan zijn sneeuwluipaard-zijn
- Maak opvolgingsplanning een terugkerend thema tijdens bila’s, al lang voordat de sneeuwluipaard dreigt weg te sluipen. Welke unieke kennis en vaardigheden heeft de sneeuwluipaard in huis en hoe kunnen deze geborgd worden? Welk welpje kan hierin opgeleid worden?
- Het inleren van kennis en vaardigheden kost tijd. Welpjes zijn niet van de ene op de andere dag zelfredzaam. Het valt mij op dat het inwerken van collega’s vaak maar ergens tussendoor moet. Alsof de arme sneeuwluipaard het al niet druk genoeg heeft. Mogelijk is het inwerken van een welpje een teamaangelegenheid: gun de sneeuwluipaard de tijd en gelegenheid om de welpjes op sleeptouw te nemen. Net als in de natuur!
Sneeuwluipaarden kunnen gevaarlijk zijn
We willen graag uniek zijn, dat zit in ons DNA. Maar voor een organisatie zijn sneeuwluipaarden uiteindelijk een risico. Ze verdwijnen en nemen een hoop ervaring mee, die nergens terug te vinden is. Ze lopen ook een verhoogd risico op een burn-out of andere stress gerelateerde klachten, omdat hun verantwoordelijkheidsgevoel het vaak wint van het compassie hebben voor zichzelf. Dus ook voor de sneeuwluipaarden in uw organisatie geldt: wees er op tijd bij, voordat de sneeuwluipaard verdwenen is!
Ik ontvang graag jouw reactie op deze blog