Hoe verslaafd ben jij aan jouw telefoon?

Stel je eens voor… Nietsvermoedend heb jij je aangemeld voor een timemanagement training. Je bent mooi op tijd, dan komen daar in ieder geval geen flauwe opmerkingen over. Je legt je telefoon voor je neer. Ach, je pakt je telefoon nog even. Je appt je vriend wat je vanavond wilt eten. Bekijkt nog even een grappig filmpje op Facebook. Je Outlook icoontje licht op: er is een nieuwe e-mail. Die heeft een magische aantrekkingskracht op je: snel open je het bericht.

Nog even dit, nog even dat

De trainer maakt ondertussen aanstalten om te beginnen. Je typt nog snel even een kort e-mailtje naar de klant. Dan begint de trainer te praten. Je luistert maar half, want dat mailtje spookt nog door je hoofd: heb je wel de juiste toon aangeslagen? Je typte het bericht immers zomaar even tussendoor. Trouwens: je verwacht er eigenlijk nog eentje, van een andere klant. Je checkt je e-mail nog een keer.

Je telefoon afstaan? Woeha!

De trainer loopt ondertussen rond met een doos. Je ziet iedereen zijn of haar telefoon hier in doen. Wat? Je telefoon afgeven? Dat had je even gemist! Je voelt er niets voor, wordt er opstandig van. Toch zwicht je voor de sociale druk. Iedereen doet het, dus jij ook. Licht binnensmonds ‘is dit nou echt nodig’ mompelend geef je schoorvoetend jouw telefoon af. Een persoon achterin de zaal weigert pertinent zijn telefoon af te geven. ‘Daar blijf je mooi vanaf,’ gromt hij.

In eerste instantie is er niet zoveel aan de hand. ‘Ach, die mailtjes konden nog wel even wachten,’ denk je nog. En als je vriend ziet dat je een tijdje offline bent, begrijpt hij heus wel dat je in overleg bent. Maar dan… Je wordt onrustig. Het voelt alsof een deel van je is weggenomen, jouw navelstreng met de rest van de wereld bruut is doorgeknipt. Je begint te schuifelen met je voeten.

Niets doen zonder telefoon? Onmogelijk

De trainer vraagt je om even 5 minuten helemaal niets te doen. Je kunt het niet. Niet meer, althans. De kunst van het vervelen versta je niet meer, je telefoon vult jouw spaarzame leegtes op. Je raakt geïrriteerd: waarom moest je nou je mobiel afgeven? Wie denkt die trainer wel niet dat zij is? Je kijkt wat gejaagd om je heen. En ziet dat anderen datzelfde doen. Handen friemelen, voeten schuifelen. Iemand begint te mopperen dat hij zijn mobiel mist. Je bent het met hem eens, maar zegt niets. Je denkt ondertussen aan 1000 dingen, je hoofd is onrustig.

Sabotage dan maar

Halverwege de training loop je langs de box met telefoons om naar het toilet te gaan. Al je spieren willen je telefoon uit die box grissen. Je nieuwsgierigheid is enorm: wie heeft jouw bericht op Facebook al geliked? Heb je nieuwe e-mail? Heeft je tennisteam al gereageerd op jouw afmelding van vanavond? Je kiest voor sabotage, pakt snel je telefoon mee om op het toilet wat berichten te kunnen beantwoorden. Het pauze moment, waarbij iedereen even ontspannen met elkaar keuvelt, gaat aan jou voorbij. Snel leg je ongemerkt je telefoon weer terug in de box. Het valt niemand op gelukkig.

Zalig, al die gemiste berichten bekijken

Na afloop van de training mogen de telefoons eindelijk teruggenomen worden. Je zet hem direct aan en een aangenaam gevoel overvalt je bij het openen van al die icoontjes. Toch weer veel gemist! Je doet ertoe blijkbaar. Een euforisch gevoel maakt zich van jou meester. Het  is alsof je jezelf beloond hebt: zo’n prikkelende sensatie gaat er door je lichaam. Je bent je bewust van de shot dopamine die door je lijf giert.

Verslaafd!

‘Dit moet anders,’ fluistert iemand. ‘Dit kan zo niet langer’ zegt een ander. Je gaat bij jezelf te rade. Waar hebben ze het over? Maar je weet het eigenlijk wel. Je hebt alle symptomen laten zien van een verslaving.

De lichamelijke en geestelijke onrust, de emotie die je voelde bij het wegnemen van jouw telefoon, maar ook bij het terugkrijgen ervan, het schuldgevoel wanneer je even offline bent, je telefoon verkiezen boven de introductie van de trainer, je pauze en contactmoment met anderen overslaan omwille van Facebook en WhatsApp,  het niet kunnen ontspannen zonder de nabijheid van jouw telefoon…

Fabrikanten maken goed gebruik van onze hang naar dopamine

De kunst van beïnvloeding kennen ze wel, de app fabrikanten. Facebook stalkt mij met mailtjes zodra ik langer dan twee dagen niet online ben geweest. De piepjes, kleurtjes, ‘waarschuwingen’, de headlines… Allemaal gemaakt om jou afhankelijk te maken van hun product. Maar hiermee ben je niet meteen een willoos slachtoffer, je hebt altijd een keus.

Back to the past, please

Ik pleit voor retro telefoonochtenden op het werk: ochtenden waarbij een telefoon alleen gebruikt wordt om… te bellen. Hoe verfrissend! Desnoods wordt dit verplicht, want vrijwillig zullen wij dit niet zomaar toestaan, verslaafd als wij zijn. En: hang er een beloning aan vast, dan komen we toch aan onze dopamineshot.

Durf jij het aan?

PS Bovenstaande situatie is gebaseerd op een waargebeurd verhaal van één van mijn collega-trainers

Ik ontvang graag jouw reactie op deze blog