Ik droom van een toekomst waarin wij niet alleen snappen dat een gedragsverandering tijd kost, maar hier ook echt naar handelen. Een toekomst waarin wij beseffen dat het bij veranderingstrajecten niet altijd én-én kan zijn, omdat mensen geen robots zijn die met een druk op de knop ander gedrag vertonen. Is die toekomst nog ver weg?
Dit is vast geen onbekende situatieschets voor je: bij bedrijf X start men op afdeling Y enthousiast met een veranderingstraject. Om de kwaliteit van de dienstverlening te verhogen zijn enkele veranderingen doorgevoerd. Deze veranderingen zijn door de medewerkers zelf bedacht en worden door hen omarmd. Het veranderingstraject houdt op een aantal vlakken in dat de medewerkers ander gedrag moeten vertonen dan nu het geval is. De medewerkers zijn echter capabel genoeg én gemotiveerd. Gegarandeerd succes… toch?
Nee, niet per se. We vergeten één heel belangrijk aspect: de medewerkers moeten wel de gelegenheid hebben om het nieuwe gedrag te vertonen. En daar gaat het vaak mis.
Theo Poiesz stelt in zijn triade model drie noodzakelijke factoren voor gedrag: motivatie, capaciteit (competentie bijvoorbeeld) en gelegenheid. Onder dit laatste verstaat hij de materiële omstandigheden (kwaliteit van instrumenten), weers- en maatschappelijke en sociale omstandigheden, fysieke omstandigheden en… de hoeveelheid beschikbare tijd.
In mijn rol als projectleider viel mij regelmatig op dat de factor tijd een ondergeschoven kindje is bij verandertrajecten. Veel managers en leidinggevenden ervaren een drempel om enige vrijstelling te geven voor de reguliere werkzaamheden als het gaat om nieuw gedrag aanleren. Een losse cursus kan vaak nog wel, maar daarna moet de medewerker gewoon weer aan het werk, de budgetafspraken zijn immers al gemaakt. Er is geen tijd voor vallen en opstaan, want het circus draait gewoon door.
Er zit vaak niets anders op voor de medewerker dan te vervallen in de oude vertrouwde gewoontes, omdat hij simpelweg de ruimte niet ervaart in zijn hoofd of in zijn agenda om te experimenteren met nieuw gedrag. De manager is teleurgesteld en de medewerker raakt geïrriteerd. Slotsom: er is niets veranderd.
Tijd is kostbaar, zeggen we wel eens, maar als het gaat om veranderingstrajecten zelfs van onschatbare waarde. Zonder tijd gaat het hele feest niet door, that’s for sure. Investeren in de beschikbare tijd voor de medewerkers is dus geen luxe, maar een absolute must!
Ik droom van een toekomst waarin wij niet alleen snappen dat een gedragsverandering tijd kost, maar hier ook echt naar handelen. Een toekomst waarin wij beseffen dat het bij veranderingstrajecten niet altijd én-én kan zijn, omdat mensen geen robots zijn die met een druk op de knop ander gedrag vertonen. Is die toekomst nog ver weg?
Ik ontvang graag jouw reactie op deze blog